ممکن است شما هم با دیدن تغییر رنگ طلا شوکه شده باشید و تصور کنید در زمان خرید طلا به اندازه کافی دقت نکرده‌اید و طلای شما اصل نیست! نگران نباشید این تغییر رنگ تا حدودی عادی است و احتمالا اغلب افرادی که از زیورآلات طلا استفاده می‌کنند با این مشکل مواجه شده‌اند. در این مقاله به بررسی دلایل مختلف تغییر رنگ طلا و عواملی که بر آن تاثیر می‌گذارند، خواهیم پرداخت.
دیگران میخوانند: تشخیص طلای آب شده اصل از تقلبی
طلا چیست؟
زَر یا طلا عنصر فلزی به رنگ زرد براق است. این فلز به صورت خالص در طبیعت در میان سنگ ها، رگه ها و آبرفت ها به شکل دانه ای یا تکه ای پیدا می‌شود. از ویژگی های برجسته طلا می‌توان به زیبایی، درخشندگی، شکل پذیری زیاد و همچنین مقاومت بالای آن در برابر عوامل محیطی مثل آب، هوا و تغییرات دمایی اشاره کرد.
اکثر اسید ها بر طلا تاثیری ندارند، تنها اسیدی که قادر به حل کردن طلا است به نام تیزآب سلطانی (نیتروهیدروکلریک ) شناخته می‌شود.
چرا طلا ارزشمند است؟
از دلایل ارزشمندی طلا می‌توان گفت که طلا از گذشته از نظر فرهنگی و تمدن بشری به عنوان نمادی از قدرت و ثروت تلقی می‌شود. همچنین، مقبولیت همگانی طلا باعث شد که نخستین پول و وسیله ی مبادله کالاها طلا باشد. طلا علاوه بر کاربرد سرمایه ای و استفاده در ساخت جواهرات مانند انواع گردنبد طلا، دستبند طلا، حلقه ست و… کارکرد های گوناگونی مانند استفاده در تولید ابزار پزشکی، دندان پزشکی، صنایع دفاعی، هوافضا و خودرو سازی دارد.
همیشه با اینکه عوامل مختلفی بر قیمت و نرخ طلا تاثیر داشته است، طلا ارزش خود را حفظ کرده است و از میزان آن کاسته نشده، بلکه در طی گذشت زمان رشد قیمت و ارزش نیز داشته است. این دلایل موجب شده تا سرمایه گذاری در طلا همواره یکی از پرطرفدارترین و امن ترین روش های سرمایه گذاری برای مردم و دولت ها باشد.
دلایل اصلی تغییر رنگ طلا
اگر به تازگی طلایی را خریده باشید می‌بینید که جلا و درخشش فوق العاده ای دارد. اما پس از مدتی استفاده رنگ طلا تغییر کرده و کدر می‌شود. این تغییر رنگ طلا اتفاق پرتکراری است که احتمالا شما هم با آن روبه رو شده اید.
طلای سفید از ترکیب طلای خالص با فلزاتی مثل نیکل، نقره و روی ساخته می‌شود. به روی تمامی طلاهای سفید روکشی از رودیوم استفاده می‌شود که به آن جلا و درخشندگی می‌دهد.
طلای روسی یا رزگلد که از ترکیب طلا و مس ساخته می‌شود.
طلای سبز که نتیجه ی ترکیب فلزاتی مانند نقره، مس، روی با طلا می‌باشد، امروزه استفاده ی این نوع طلا در بین افراد چندان رواج ندارد.
جواهرات و زیورآلاتی که در ویترین مغازه ها می‌بینید معمولا از ترکیب طلا با فلزات دیگر ساخته می‌شوند. این ترکیب استحکام و مقاومت طلا را در برابر آسیب های مکانیکی افزایش می‌دهد. به دلیل داشتن چنین فلزاتی طلا های موجود نیاز به فرایند آبکاری طلا دارند. اگر آبکاری طلا به درستی انجام نشود با گذشت زمان به دلیل اکسیداسیون لایه های سیاهی روی طلا را می‌گیرند. در واقع می‌توان گفت که آبکاری طلا مانند لباسی نو برای انسان است!
عوامل دیگری که در تغییر رنگ طلا موثر است، تاثیرات فیزیولوژیکی بدن انسان است. تعریق بیش از حد بدن که حاوی اسیدها و نمک هایی است که اغلب با فلزات ترکیبی طلا مانند نقره، مس و … دچار واکنش می‌شوند که باعث کدر شدن طلا می‌شوند.
همچنین تماس مکرر زیورآلات طلا با مواد شیمیایی مثل عطر، شوینده ها یا حتی کلر موجود استخرها به مرور می‌تواند فلزات موجود در ترکیب جواهرات و زیورآلات طلا را تخریب کرده و باعث تغییر رنگ آن ها شود. از دیگر عوامل موثر بر تغییر رنگ طلا می‌توان به آلودگی هایی مانند گرد و غبار و رطوبت بیش از حد اشاره کرد.
نگهداری درست و دور نگه داشتن جواهرات طلایی از شرایط محیطی نامناسب اهمیت بسیاری دارد چرا که تماس طولانی مدت با این شرایط، علاوه بر کاهش درخشندگی طلا، جلوه ظاهری آن را نیز تغییر می‌دهد.
روش های خانگی برای رفع تیرگی و سیاهی های طلا
دیدن طلای تیره و کدر برای هیچ‌کسی خوشایند نیست.
به همین خاطر افراد دنبال راه های آسان و سریعی هستند تا طلایشان درخشندگی روز اول را داشته باشد.
خوشبختانه روش های ساده ای برای برگرداندن جلا و درخشندگی طلا هست که می‌توان در خانه انجام داد.
به چند موردی که به آن ها اشاره کردیم توجه کنید:
● استفاده از آب و نمک: مقداری نمک را در داخل یک لیوان آب داغ بریزید؛ زیورآلات طلایی خود را در داخل لیوان قرار دهید و اجازه دهید که شب تا صبح درون محلول نمک و آب بماند، روز بعد طلای خود را با آب تمیز شسته و خشک کنید.
● استفاده از سرکه: مقداری نمک را با نصف لیوان سرکه سفید حل کنید؛ سپس طلای خود را در داخل محلول بگذارید و اجازه دهید چند دقیقه بماند؛ بعد آن را از محلول خارج کرده و با آب ولرم بشویید و اجازه دهید که خودش خشک شود.
● استفاده از جوش شیرین: طلای مورد نظر خود را درون ظرفی که با ورق آلومینیومی پوشانده شده باشد قرار دهید و مقداری (حدود یک تا یک و نیم قاشق) جوش شیرین روی آن بپاشید؛ و بعد از اضافه کردن آب اجازه دهید که چند دقیقه در آب بجوشد. بعد از چند دقیقه طلا را با آب بشوید و با پارچه نرم خشک کنید.
● استفاده از آمونیاک: از دیگر روش های موثر برای برطرف کردن تیرگی و سیاهی های طلا استفاده از آمونیاک است. برای انجام این کار در ظرفی آب ولرم و یک قاشق مایع ظرفشویی ریخته و مقداری (نصف قاشق چایخوری) آمونیاک را به محتویات درون ظرف اضافه کنید.
سپس با کمک انبر طلای مورد نظر را به مدت ۱۰ ثانیه درون محلول داخل ظرف قرار داده و بعد آن را خارج کنید. بعد از برداشتن طلا با استفاده از یک مسواک تمامی قسمت های تیره زیورآلات خود را تمیزکرده و با آب سرد بشویید.
نکته: این روش تمیز کردن برای طلاهایی با سنگ ها و نگین های قیمتی مناسب نیست؛ چرا که باعث آسیب جدی به نگین و سنگ زیورآلات می‌شود.
توجه داشته باشید که این کار را در محیطی باز انجام دهید و حتما از دستکش و ماسک استفاده کنید.
چگونه از تغییر رنگ طلا جلوگیری کنیم؟
با رعایت بعضی کارها می‌توان از تغییر رنگ طلا جلوگیری کرد، که به اختصار به آن ها اشاره می‌کنیم.
طلایی با عیار بالا بخرید
طلای خالص (عیار۲۴) به دلیل مقاومت ذاتی تغییر رنگ نمی‌دهد. اما همانطور که گفته شد فلزات به کار رفته در ساخت زیورآلات دچار واکنش می‌شوند، و موجب کدر و سیاه شدن طلا می‌شوند. به عبارتی هرچه عیار طلا پایین تر باشد به دلیل وجود فلزات بیشتر احتمال تیرگی آن افزایش می‌یابد.
مرتبط: تفاوت طلای ۱۸ عیار و ۲۴ عیار
هنگام استفاده از شوینده از زیورآلات طلا استفاده نکنید
هنگام شست و شو و همینطور حین حمام رفتن از طلا های خود استفاده نکنید؛ چرا که رطوبت و مواد شوینده باعث تغییر رنگ و کدر شدن آن ها می‌شود.
لزومی ندارد در هر شرایط و مکانی از طلا استفاده کنید!
در هنگام ورزش یا فعالیت جسمی زیاد که باعث تعریق بیشتر می‌شود از طلا استفاده نکنید تا عرق بدنتان به آن آسیبی نزند.
زیورآلات طلایی خود را در معرض مستقیم تابش نور آفتاب قرار ندهید.
مورد دیگری که می‌توان برای جلوگیری از تغییر رنگ طلا بیان کرد این است که دقت کنید طلای شما تماس مستقیمی با لوازم آرایشی نداشته باشد.
و در آخر با توجه به مواردی که در بالا به آن ها اشاره شد، نکته ای که حائزه اهمیت است این است که استفاده دائمی و همیشگی از طلا، باعث افزایش احتمال آسیب جدیدگی و تغییر رنگ طلا می‌شود. پس اگر خواهان زیورآلات درخشانی هستید، لازم است که استفاده از آن را به موارد ضروری کاهش دهید.
در پایان
تغییر رنگ طلا از موضوعاتی هست که باید به ان توجه کرد. دلایل مختلفی مثل ترکیب طلا با فلزات دیگر، تماس با مواد شیمیایی و… بیان شدند که باعث تغییر رنگ طلا می‌شوند.
با توجه به نکاتی از جمله انتخاب طلا با عیار بالا، مراقبت از طلا در برابر عوامل موثر بر تغییر رنگ آن می‌توان احتمال تیرگی و کدر شدن طلا را کاهش داد.
